Polish Jazz vol. 11
Witam Serdecznie.
Bohaterem dzisiejszej audycji jest jedenasta z serii "Polish Jazz" płyta - Seant. Jest to album polskiego pianisty jazzowego Andrzeja Trzaskowskiego, nagrany z prowadzonym przez niego zespołem – Andrzej Trzaskowski Sextet. W nagraniu wziął udział amerykański trębacz Ted Curson.
Album nagrany został w Warszawie w grudniu 1965 (utwór „Cosinusoida”) i w 1966. Wszystkie utwory zamieszczone na płycie to kompozycje lidera – Andrzeja Trzaskowskiego. LP został wydany w 1967 przez Polskie Nagrania "Muza" w wersji monofonicznej pod numerem katalogowym XL 0378 i w wersji stereofonicznej pod numerem SXL 0378. Reedycja na CD ukazała się w 2004 (PNCD 911) jako wynik współpracy Polskiego Radia i Polskich Nagrań Muza.
Trzaskowski podejmuje centralny problem jazzu free – połączenia, rozkładu i stosunku proporcjonalnego muzyki komponowanej i partii improwizowanych. Z czterech utworów składających się na płytę pierwszy, trzeci i czwarty są zbudowane według podobnych zasad. Trzaskowski łączy w nich zamkniętą kompozycję z realizacją otwartego procesu muzycznego przez tworzenie utworu w oparciu o skomponowane determinanty, punkty wyjścia, pewne struktury rytmiczno-harmoniczno-kolorystyczne, które zawierają wskazówki dla improwizacji poszczególnych instrumentów. Partie improwizacyjne są określone czasowo i proporcjonalnie w stosunku do elementów kompozycyjnych, przez co, na zasadzie kontrastu, rodzi się napięcie, które dynamizuje i tworzy utwory. Najważniejszym staje się sam proces tworzenia.
Budowa pierwszego i trzeciego utworu jest najbardziej zbliżona. Partią komponowaną jest grupa tematyczna złożona z kilku krótkich, urywanych motywów. Przeplata ona i rozgranicza odcinki improwizowane oraz wyznacza kolejne improwizacje rozwijane na podstawie wskazówek zawartych w nich przez kompozytora, rodząc w ten sposób napięcie, które dynamizuje i tworzy utwór. W utworze czwartym – „Cosinusoida” – partie komponowane stanowią zamknięte, niepowiązane z sobą, zróżnicowane (długością, budową i charakterem) części, ale nie przeplatają one już partii improwizowanych, które w pewnym sensie tracą punktu odniesienia. Jednak granice między odcinakami komponowanymi a improwizacyjnymi pozostają czytelne.
Na tle tych utworów kompozycja „Oj, tam u boru” wyróżnia się ludowym tematem melodycznym, który zostaje poddany improwizacji.
W swoich kompozycjach Trzaskowski występuje w drugoplanowej roli. Fortepian jako instrument harmoniczny w jazzie free staje się bezużyteczny. Wykorzystywany jest głównie jako źródło brzmienia. W bardziej typowej roli Trzaskowski użył fortepianu w utworze drugim.
Andrzej Trzaskowski był przedstawicielem pierwszej generacji polskich muzyków jazzowych. Urodził się w 1933 roku w Krakowie w rodzinie szlacheckiej. Od 1952 roku studiował muzykologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wtedy nie było jeszcze żadnej szkoły uczącej jazzu.
Żródła: Wiki, JazzPress.